Aktualności

Wywłaszczenie nieruchomości - kiedy możemy otrzymać odszkodowanie?

Jak wiemy, prawo własności jest chronione przez konstytucję. Niestety, również ta sama konstytucja w wyjątkowych przypadkach, które są uzasadnione wyższymi wartościami społecznymi, pozwala na naruszenie tegoż prawa. Wówczas też dochodzi do wywłaszczenia nieruchomości. Jest ono możliwe jedynie w przypadku, gdy chodzi o cele publiczne – w końcu założeniem państwa jest przedłożenie dobra ogółu ponad dobro partykularnej jednostki. Czy w przypadku wywłaszczenia nieruchomości możemy ubiegać się o odszkodowanie?

Jakie są przesłanki i podstawy prawne wywłaszczenia?

Szczegółowa podstawa prawna mówiąca o możliwości wywłaszczenia z prawa własności nieruchomości znajduje się w Ustawie z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami oraz liście specustaw.

Te właśnie specustawy pozwalają na realizację inwestycji w poszczególnych kategoriach. I tak też mamy, chociażby specustawę drogową, która mówi o zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie budowy dróg publicznych, specustawę kolejową, przeciwpowodziową, a nawet specjalną specustawę o inwestycji budowy drogi wodnej, łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską, czy też o przekopie Mierzei Wiślanej.

Wszystkie podstawy prawne muszą wskazywać na dwie niezbędne przesłanki. Pierwsza mówi, że wywłaszczenie może nastąpić tylko i wyłącznie w celach publicznych. Druga z kolei informuje, że wiąże się to z odszkodowaniem. Zacznijmy jednak od pierwszej i wyjaśnijmy, co zaliczamy do celów publicznych? Mowa tu głównie o inwestycjach drogowych, kolejowych, przeciwpowodziowych, sieciowych, w których skład wchodzą inwestycje elektryczne, wodociągowo-kanalizacyjne oraz gazowe, inwestycjach kulturowych oraz sakralnych.

Wywłaszczenie zawsze następuje na skutek jednostronnej decyzji uprawnionego organu, którym jest wojewoda lub starosta powiatowy. Najpierw jednak musi zostać złożony wniosek przez potencjalnego inwestora realizującego cele publiczne. Może być nim gmina, jednostka Skarbu Państwa czy marszałek województwa.

Jak uzyskać odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości?

Jak już wspomnieliśmy powyżej, jedną z przesłanek, która pozwala na wywłaszczenie, jest zapewnienie odszkodowania, które następuje w terminie 14 dni, odkąd decyzja ustalająca odszkodowanie stanie się ostateczna. Jak więc widzimy, cały proces wydaje się być prosty i szybki w realizacji. Niestety, w praktyce bywa różnie, a zanim dobrniemy do końca sprawy, musi zajść szereg czynności.

Dlatego też w tym celu warto jest poprosić o pomoc doświadczoną kancelarię prawną, którą znajdziesz dzięki prawnikodzaraz.pl . Dlaczego wsparcie pełnomocnika może być tak ważne? Otóż kodeks administracyjny umożliwia stronom zawarcie ugody, a niektóre specustawy nakazują stronom przeprowadzenie rokowań. W rzeczywistości zawarte ugody są niestety rzadkością. Należy pamiętać, że inwestor jest podmiotem publicznym, który wydatkuje środki publiczne i obejmuje go dyscyplina finansów publicznych. Ugoda nie może mieć zatem charakteru w pełni swobodnego, a inwestorzy zwykle nie podejmują inicjatywy ugodowej, jeśli ustawa wprost nie nakłada na nich takiego obowiązku. 

Jeśli wiec strony pozostają bierne, organ powołuje uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego, który sporządza operat szacunkowy i na bazie właśnie tego operatu ustalana jest wysokość odszkodowania. Na szczęście wywłaszczony, działając jako strona postępowania, ma prawo do zapoznania się ze zgromadzonym materiałem. Współpracująca z nim kancelaria prawna z kolei może pomóc w złożeniu własnego materiału dowodowego, a w ostateczności nawet może wnieść środki odwoławcze. Wówczas też taka sprawa trafia do organu wyższego szczebla. Jeśli wówczas sprawa również nie zostanie rozwiązana na naszą korzyść, to pełnomocnik ma prawo złożenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego, a w ostateczność skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Korzystając z formularza powyżej, opisz swój problem prawny, a my skontaktujemy się z Tobą i zaproponujemy najlepsze dla Ciebie rozwiązanie.